een personal historian, wasda ?!?

Personal Assistant, personal shopper of een personal trainer, ja die ken je waarschijnlijk wel. Maar als mensen vragen wat voor werk ik doe en ik antwoord ‘personal historian’, dan kijken ze mij vaak vreemd aan. Een personal historian, wat is dat voor een beest?

De meeste mensen hebben er nog nooit van gehoord. Het is een term die overgewaaid is uit de VSA en waar ik (nog) geen goede Nederlandse vertaling voor heb gevonden. Een ‘persoonlijke historicus’ klinkt niet zo geweldig. Dus hou ik het op personal historian.

wat is personal history precies?

Een personal historian helpt mensen om hun levensverhaal en familiegeschiedenis vast te leggen. Dat is mijn korte definitie. Hoe dat er concreet uitziet, kan heel uiteenlopend zijn: een boek, een audio-opname, een video, een website met verhalen, een tijdschrift,… Zelf kies ik voor een boek als eindresultaat om de verhalen in te verzamelen. Samen met enkel foto’s wordt het verhaal gedrukt in een hardcover boek dat kan worden gekoesterd en gedeeld over de generaties heen.

De verhalen die ik vastleg komen niet van mezelf, maar toch schrijf ik ze altijd in de eerste persoon. Steeds opnieuw tracht ik niet alleen het verhaal neer te schrijven, maar ook de stem van de Verteller te vangen. Zo krijg je een verhaal te lezen dat zo dicht mogelijk aanleunt bij hoe het zou zijn als de Verteller het zelf had opgetekend.

Om dicht bij de taal van de Verteller te blijven, maar ik geluidsopnames van de vertelmomenten. Tijdens het transcriberen (omzetten van audio naar tekst) markeer ik mooie of treffende uitspraken die ik kan overnemen in de eindtekst.

In elk vertel-traject lever ik als eindresultaat een boek met het verhaal en foto’s. De afwerking kan je kiezen: de luxe editie op dik papier met een harde kaft en in een mooie bewaardoos, de klassieke hardcover of een goedkope paperbackversie. Voor elk wat wils. Je kan zelfs een digitale versie van het boek vragen.

wie zijn die Vertellers, wat doen ze, wat drijft hen?

Wie zijn die vreemde wezens die een boek over hun leven willen laten schrijven? Waarom zouden ze dat willen? En voor wie doen ze dat?

Alhoewel de Vertellers heel enthousiast zijn om samen met mij met hun verhalen aan de slag te gaan, komt de vraag meestal niet van henzelf. In de meeste gevallen zijn het de kinderen of kleinkinderen van de Verteller die aan mijn deur komen kloppen. Zij zijn nieuwsgierig naar het leven van hun (groot)ouders.

Maar eenmaal de (groot)ouders ingelicht en aan boord van het project als Verteller, zijn ze heel enthousiast. Het verlangen om herinneringen op te halen en terug te blikken op ons leven is iets wat we ons hele leven hebben, maar het neemt toe met het ouder worden. Dat is een logisch stadium in onze persoonlijke ontwikkeling. De laatste levensfase draait volgens Erik Erikson immers in hoofdzaak om reflectie, terugkijken op je leven en proberen om zin te geven aan wat je hebt beleefd. Dat is geen nieuwe behoefte, maar ze is wel het sterkt en wordt intensiever wanneer we ouder worden.

De Vertellers willen niet alleen de zin van hun leven voor zichzelf onder de loep nemen, maar willen hun levenswijsheid graag doorgeven aan de volgende generaties. Ze willen hun herinneringen bewaren en de verhalen van hun leven doorgeven aan kinderen en kleinkinderen. Het gaat dan niet over hun rol als ouder of grootouder, maar over hen als persoon. Alle leuke momenten, verdriet, uitdagingen… zijn echte schatten om door te geven. Door die vast te leggen, maakt de Verteller het mogelijk dat iemand uit de generaties die volgen kan leren hoe iemand stroomopwaarts in de ketting van generaties met het leven omging.

waarom helpt het je om je geboorteverhaal te kennen of te weten waar je grootmoeder naar school ging?

In een onderzoek van de Emory University (VSA) uit de jaren 1990 werden aan een groep kinderen 20 vragen over hun familiegeschiedenis voorgelegd. Dat onderzoek werd in 2012 overgedaan door Bruce Feiler, auteur en columnist bij de New York Times. Uit het onderzoek bleek dat er een co-relatie bestaat tussen de score op de familiegeschiedenis-vragen en de mate waarin die kinderen gelukkig, zelfverzekerd en veerkrachtig zijn. Hoe groter de kennis over hun familiegeschiedenis, hoe steviger de kinderen in hun schoenen staan.

Waarom helpt het je om je geboorteverhaal te kennen of te weten waar je grootmoeder naar school ging? Het gaat er niet om het ‘juiste’ antwoord op de vraag te kunnen geven. Anders zou het makkelijk zijn: laat kinderen gewoon het antwoord op de 20 vragen uit het onderzoek uit het hoofd leren en ze worden vanzelf gelukkiger. Niet dus.

Waar het om draait is het proces dat erachter zit. Als kinderen het antwoord op een of meerdere vragen kennen, betekent dat de familiegeschiedenis wordt doorgegeven tussen de generaties. Dat zorgt ervoor dat kinderen zich deel voelen van een groter geheel - het gezin/de familie - wat hen meer veerkracht geeft. Het is dus een geschenk voor de volgende generaties om de verhalen over je leven vast te leggen. What gets recorded, gets remembered.

Je verhalen delen met de volgende generatie is een van de krachtigste daden die er bestaat. Je veroorzaakt een rimpeleffect dat misschien nog generaties lang zal doorwerken. Het verleden wordt persoonlijker, toegankelijker, bereikbaarder.

je levensverhaal schrijven gaat niet vanzelf

Het is niet omdat je als Verteller graag je verhaal wil vastleggen, dat je het meteen ziet zitten om een het zelf te schrijven, laat staan om er een echt boek van te maken. Het schrijven van een levensverhaal vraagt heel wat meer vaardigheid dan gewoon wat woorden op papier zetten. De hoop losse herinneringen moeten bewerkt worden tot er een leesbaar en samenhangend verhaal uit ontstaat. Dat vraagt tijd en concentratie. Veel Vertellers onderschatten die redactiefase of hebben helemaal geen zin om zelf te schrijven.

Dat is het moment waarop ik in beeld verschijn. Ik help de Verteller om zijn of haar herinneringen en verhalen op te schrijven en te bewerken tot die een boek in handen houdt dat als een erfstuk kan doorgegeven worden aan de volgende generaties.

Er zijn nog zoveel verhalen te vertellen.

Wil jij ook graag een boek met je familieverhalen? Boek dan een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. We bekijken samen hoe je het verhaal van wie jou dierbaar is het best kan vastleggen en hoe ik jou hierbij kan helpen.

Ik werk slechts aan één traject tegelijk. Zo kan ik elk individueel traject de aandacht en tijd geven die het verdient. Wacht dus niet te lang om jouw traject te bespreken en in te plannen.